Centrum doradztwa

Kiedy podczas procesu rozwodowego dzielony jest wspólny majątek małżeństwa, często zakładamy, że wszystko odbędzie się bez większych problemów, a wszelkie wspólnie posiadane dobra i oszczędności zostaną automatycznie podzielone równo pomiędzy obie strony.

W rzeczywistości sprawa jest jednak nieco bardziej skomplikowana i możliwe jest, że jednemu ze współmałżonków zostanie przydzielona większa część majątku, oszczędności, inwestycji i nawet emerytury, a wszystko to zależne jest od przeszłej, obecnej i przyszłej sytuacji finansowej obu współmałżonków, wraz z rodzajem i wartością ich majątku wspólnego, jak i osobistego.

Zrozumienie zasad regulujących stosunkowo skomplikowane prawo rozwodowe i ochrona najwięcej znaczącego dla Ciebie majątku (jak np. spadku po bliskich lub firmy założonej w trakcie trwania małżeństwa) może być nie lada wyzwaniem, dlatego też ważnym jest, aby zgłosić się do odpowiedniego specjalisty mogącego wesprzeć Cię w tym trudnym dla Ciebie czasie i doprowadzić do podjęcia korzystnej dla Ciebie i Twoich dzieci decyzji.

Różne typy majątku posiadanego przez małżonków

Na potrzeby postępowania rozwodowego, toczącego się w Anglii lub Walii, majątek posiadany przez małżonków jest przydzielany do jednej z dwóch grup: mienia wchodzącego w skład małżeńskiej wspólnoty majątkowej (majątek wspólny) lub mienia pozostającego poza nią (majątek osobisty).

Małżonkowie, których majątek ma zostać podzielony powinni być świadomi różnic pomiędzy obiema grupami i być w stanie odróżnić je od siebie, chociażby ze względu na to, że kwestia ta może mieć wpływ na warunki ugody majątkowej, czyli jednorazowej wypłaty określonej kwoty lub regularnych płatności cyklicznych, które Sąd przyznaje na koniec postępowania rozwodowego. 

Majątek wspólny małżonków

Majątek wchodzący w skład małżeńskiej wspólnoty majątkowej prawo definiuje jako wszelkie przedmioty majątkowe, które Ty i/lub współmałżonek nabyliście w trakcie trwania małżeństwa (okres czasu liczony od daty ślubu do separacji, a nie jak powszechnie przyjęło się myśleć, cały okres trwania związku obu osób).

Majątek wspólny obejmuje dom rodzinny, wraz z programami świadczeń emerytalnych, inwestycjami, oszczędnościami i posiadanymi wspólnie dobrami, takimi jak samochody i meble, które nabyliście jako para. Nieistotny jest jednocześnie fakt kto wyłożył pieniądze na konkretny przedmiot, ani to kto zgromadził dane oszczędności. Prawo Anglii i Walii stanowi, że wszelkie przedmioty majątkowe, które uzyskujesz pozostając w związku małżeńskim należą również do Twojego męża lub żony, którzy to są uprawnieni do części z nich w przypadku dojścia do rozwodu.

Do majątku wspólnego należeć mogą także niekiedy dobra nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego, jeśli np. nieruchomość została zakupiona z myślą o służeniu jako dom rodzinny, albo kiedy wyposażenie domu kupiono specjalnie na potrzeby danej posiadłości.

Inne pojęcia, jakich używa się do mówienia o mieniu wchodzącym w skład małżeńskiej wspólnoty majątkowej, to np.: „małżeńska wspólność majątkowa”, „majątek wspólny”, „majątek małżeński” oraz „majątek rodzinny”. 

Majątek osobisty małżonków

Majątek pozostający poza małżeńską wspólnotą majątkową to przedmioty majątkowe, w których posiadanie małżonkowie weszli przed ustanowieniem wspólności majątkowej, czyli przed datą ślubu (jako singiel/ka lub osoba pozostająca w konkubinacie) lub już po separacji.

Oprócz środków z planu emerytalnego, inwestycji, oszczędności i dóbr o dużej wartości, majątek osobisty małżonków tworzyć mogą także spadki, firmy rodzinne i majątek nabyty we własnym imieniu, a nie wspólnie ze współmałżonkiem.

Dobra te nie mogą jednak zmieniać przynależności do którejś z tych dwóch grup w trakcie trwania małżeństwa – tzn. do majątku posiadanego przez tylko jednego ze współmałżonków nie mógł zostać dopisany po wejściu w związek małżeński współwłaściciel w postaci męża lub żony.

Inne pojęcia, jakich używa się do mówienia o majątku pozostającym poza małżeńską wspólnotą majątkową, to np.: „majątek pozamałżeński” oraz „majątek osobisty”.

Co dzieje się z majątkiem małżeństwa w przypadku rozwodu?

Kiedy małżonkowie podejmują decyzję o rozwodzie, muszą zawrzeć ugodę majątkową, której warunki będą uczciwe i rozsądne dla każdej ze stron. Częścią tego procesu będzie oczywiście dyskusja na temat szczegółów podziału wspólnie posiadanego majątku.

Majątek wspólny, z natury rzeczy, będzie dzielony między małżonków podczas postępowania rozwodowego – bez względu na to, skąd pochodzą pieniądze lub kto je zarobił w celu sfinansowania danego zakupu. Nie oznacza to jednak, że zostaną one automatyczne podzielone na pół. Sąd podejmie decyzję o tym komu przyznać jakie środki na podstawie aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej każdej ze stron.

Co dzieje się z majątkiem osobistym małżonków w przypadku rozwodu?

Trudność w rozpatrywaniu majątku osobistego małżonków w kontekście podziału majątku wynika z tego, że w odróżnieniu od majątku wspólnego, mienie niewchodzące w skład małżeńskiej wspólnoty majątkowej nie jest automatycznie uwzględniane w ugodzie majątkowej.

Pierwszym krokiem w postępowaniu rozwodowym będzie wymiana pełnych i zgodnych z prawdą informacji finansowych określających jaki majątek należy do współmałżonków, zarówno ten posiadany wspólnie, jak i osobno.

Kolejnym krokiem jest rozważenie czy podział wyłącznie majątku wspólnego byłby wystarczający do zaspokojenia potrzeb finansowych i obowiązków każdego z małżonków już po rozwodzie. Jeśli nie, możliwe jest, że zajdzie konieczność uwzględnienia w ugodzie majątkowej chociaż części majątku osobistego małżonków, a wszystko to w celu upewnienia się, że przyszłość i potrzeby obu stron zostały uwzględnione i zabezpieczone.

Jeżeli np. jeden z małżonków nie byłby w stanie po rozwodzie pozwolić sobie na znalezienie nowego miejsca zamieszkania o odpowiednim standardzie, mając do dyspozycji tylko środki uzyskane w wyniku podziału majątku, to możliwe jest przyznanie takiej osobie określonej kwoty, której źródłem będzie majątek osobisty drugiego z małżonków i która rozwiąże problem mieszkaniowy danej osoby.

Jest jednak bardzo mało prawdopodobne, aby majątek osobisty małżonków został podzielony równo pomiędzy obie strony. Małżonek o słabszej sytuacji finansowej miałby ewentualnie raczej otrzymywać tylko jakąś wydzieloną mu część tego majątku lub przyznaną mu kwotę.

Jakie czynniki Sąd weźmie pod uwagę podczas dzielenia majątku?

Sąd weźmie pod uwagę szereg różnych czynników podczas podejmowania decyzji o podziale.

Będą to m.in.:

1)    Dochód, zdolność zarobkowa, posiadane nieruchomości i oszczędności zgromadzone przez obie strony, lub takie które zgromadzą one najprawdopodobniej w przyszłości;

2)    Potrzeby finansowe, obowiązki i zobowiązania obu ze stron, zarówno takie, które strony posiadają w danym momencie, jak i takie z którymi będą się one najprawdopodobniej zmagać w przyszłości;

3)    Standard życia rodziny, do którego była ona przyzwyczajona przed rozpadem małżeństwa;

4)    Długość trwania związku małżeńskiego oraz wiek obu stron;

5)    Wszelkie niepełnosprawności fizyczne i psychiczne, na które cierpi którakolwiek ze stron;

6)    Wkład każdej ze stron wniesiony lub taki, który strony wniosłyby najprawdopodobniej na rzecz dobrobytu rodziny, w tym opieka nad domem lub opieka nad dziećmi;

7)    Zachowanie każdej ze stron, jeśli uważa się że mogłoby ono mieć wpływ na wyrok w postępowaniu sądowym.

Sąd rozważy każdą z wyżej wymienionych kwestii i postara się podjąć możliwie najbardziej sprawiedliwą decyzję co do tego, w jaki sposób podzielony zostanie majątek rodzinny, mając również na względzie sytuację osób zaangażowanych.

Co daje mi największą szansę na ochronienie mojego majątku osobistego podczas rozwodu?

Odpowiedź na pytanie w jakim zakresie jesteśmy w stanie ochronić majątek pozostający poza małżeńską wspólnotą majątkową nie jest takie proste. Jest to często trudna i złożona kwestia, która wymaga sporo uwagi Sądu.

Wsparcie może zapewnić Ci jednak wykwalifikowany i doświadczony radca prawny zajmujący się prawem rodzinnym w kancelarii IMD Solicitors. Możemy omówić z Tobą zawiłości związane z podziałem majątku wspólnego i osobistego małżonków, a także ochronić Twoje interesy reprezentując Cię podczas negocjowania warunków ugody majątkowej, które powinny odzwierciedlać Twój wkład czasowy i finansowy w to małżeństwo.

Czy intercyza może ochronić mój majątek?

Zarówno umowa przedmałżeńska (sporządzana przed wejściem w związek małżeński), jak i umowa pomałżeńska (podpisywana już po ślubie) mogą być sposobem na ustalenie szczegółów sytuacji majątkowej obu małżonków w przypadku ewentualnego rozpadu małżeństwa.

Co prawda małżeńskie umowy majątkowe nie są wiążące prawnie sensu stricto, ale Sąd Najwyższy orzekający na potrzeby jurysdykcji Anglii i Walii zadecydował w 2010 r., że Sądy powinny przypisywać umowom przedmałżeńskim odpowiednią wagę, pod warunkiem, że obie strony w postępowaniu podjęły odpowiednie kroki i uzyskają poradę u niezależnego prawnika.

Istnieje dlatego prawdopodobieństwo, że umowa przedmałżeńska lub pomałżeńska zostanie uwzględniona i powinna ochronić majątek małżonka chcącego wykluczyć pewne przedmioty majątkowe (jak np. nieruchomości, spadek rodzinny lub prezenty otrzymane przed wejściem w związek małżeński) z tworzonej lub istniejącej już małżeńskiej wspólnoty majątkowej.

Proces rozwodowy, a w tym kwestia podziału majątku, może wydawać się skomplikowany, zagmatwany i przytłaczający dla wszystkich zaangażowanych osób.

Aby uzyskać więcej informacji prosimy o kontakt z Iwoną Durlak z naszego zespołu prawników specjalizujących się w prawie rodzinnym drogą telefoniczną: 033 0107 0109, lub mailową: i.durlak@imd.co.uk

Powyższy artykuł zawiera jedynie podstawowe informacje i nie stanowi profesjonalnej lub prawnej porady. Prosimy mieć również na uwadze, że zasady prawne, o których mowa w artykule, mogły ulec zmianie od czasu jego publikacji.