Centrum doradztwa
Podróże obywateli z podwójnym obywatelstwem brytyjsko-unijnym – jak działają przepisy ETA w praktyce
Aby porozmawiać z naszym zespołem prawników rodzinnych, zadzwoń pod numer 0330 107 0109 lub wypełnij nasz formularz online’.
Wraz z postępującą modernizacją systemów kontroli granicznej w Wielkiej Brytanii, coraz więcej podróżnych musi dostosować się do nowych wymogów wjazdowych, takich jak Elektroniczne Zezwolenie na Podróż (ETA). Jednak osoby posiadające podwójne obywatelstwo brytyjsko-unijne znajdują się w szczególnej sytuacji prawnej, a nieporozumienia, zwłaszcza ze strony linii lotniczych, zdarzają się coraz częściej. Ten artykuł wyjaśnia, jak przepisy działają w praktyce, jakie dokumenty powinni mieć przy sobie obywatele z podwójnym obywatelstwem oraz co zrobić, gdy przewoźnik błędnie zażąda przedstawienia ETA.
Czy obywatele Wielkiej Brytanii i UE potrzebują ETA?
Odpowiedź jest prosta: nie.
Obywatele brytyjscy i irlandzcy są całkowicie zwolnieni z obowiązku posiadania ETA. Po naturalizacji lub rejestracji jako obywatel brytyjski dana osoba nie potrzebuje żadnego zezwolenia imigracyjnego na wjazd ani pobyt w Wielkiej Brytanii, a wszelki wcześniejszy status imigracyjny, na przykład status w ramach programu EU Settlement Scheme (EUSS), przestaje mieć znaczenie przy przekraczaniu granicy Wielkiej Brytanii.
Mimo to pojawiło się wiele niejasności, ponieważ systemy odprawy stosowane przez linie lotnicze często nie uwzględniają złożonych zasad dotyczących podwójnego obywatelstwa ani przepisów imigracyjnych Wielkiej Brytanii.
Potwierdzenie prawa wjazdu do Wielkiej Brytanii
Osoby posiadające obywatelstwo brytyjskie i jednocześnie obywatelstwo państwa UE mogą potwierdzić swoje prawo do wjazdu do Wielkiej Brytanii na jeden z poniższych sposobów:
- ważnym brytyjskim paszportem,
- ważnym irlandzkim paszportem lub kartą paszportową Irlandii,
- ważnym paszportem z adnotacją potwierdzającą prawo pobytu (Certificate of Entitlement to the Right of Abode).
Oznacza to, że nie jest potrzebna wiza, ETA ani jakiekolwiek inne uprzednie zezwolenie.
Podróżowanie jako obywatel dwóch państw: dwa odrębne zbiory zasad
Podwójni obywatele muszą często potwierdzić jednocześnie dwie rzeczy:
- prawo wjazdu do Wielkiej Brytanii oraz
- prawo wjazdu, a w razie potrzeby także pobytu, na terytorium UE.
Ma to szczególne znaczenie dla obywateli brytyjsko-unijnych mieszkających w państwie UE. Mogą oni zostać poproszeni o potwierdzenie pobytu w danym kraju, aby uniknąć zastosowania zasady „90 dni w ciągu 180 dni”, obowiązującej w przypadku obywateli spoza UE.
Z tego względu zaleca się, aby osoby z podwójnym obywatelstwem podróżowały z:
- ważnym brytyjskim paszportem oraz
- ważnym paszportem UE.
W trakcie jednej podróży może być konieczne okazywanie różnych dokumentów na różnych etapach.
Który paszport okazać i kiedy?
1. Podróż z Wielkiej Brytanii do UE
Przy odprawie u przewoźnika należy użyć paszportu unijnego – potwierdza to, że podróżny jest obywatelem UE i nie potrzebuje ani wizy, ani ETA, ani ETIAS (gdy zostanie wprowadzony).
2. Podróż z UE do Wielkiej Brytanii
Na odprawie lotniczej należy okazać brytyjski paszport – potwierdza on nieograniczone prawo wjazdu do Wielkiej Brytanii i zwolnienie z obowiązku posiadania ETA.
Jeśli dana osoba mieszka w państwie UE, może dodatkowo zostać poproszona o okazanie paszportu unijnego jako dowodu rezydencji.
3. Kontrola graniczna
- granica UE: paszport UE,
- straż graniczna Wielkiej Brytanii: paszport brytyjski.
Właściwy dokument we właściwym miejscu pozwala uniknąć opóźnień i zmniejsza ryzyko sporów z przewoźnikiem.
Problemy z systemami linii lotniczych
Wiele linii nie umożliwia przypisania różnych dokumentów podróży do różnych odcinków rezerwacji powrotnej. Wynika to zwykle z:
- przestarzałych rozwiązań technicznych,
- upraszczania procedur dla pasażerów i personelu,
- niewystarczającego przeszkolenia pracowników w zakresie praw podwójnych obywateli.
W efekcie może dojść do sytuacji, w której:
- odprawa online na lot powrotny jest niemożliwa,
- system błędnie informuje, że potrzebna jest ETA, bo do rezerwacji przypisano jedynie paszport UE.
W takich przypadkach problem zazwyczaj można rozwiązać, udając się do stanowiska odprawy i okazując brytyjski paszport. Linie lotnicze mają obowiązek uznać go jako dowód zwolnienia z wymogu ETA.
Typowa sytuacja polega na tym, że do rezerwacji lotu powrotnego przypisany zostaje paszport UE i w rezultacie przewoźnik błędnie twierdzi, że podróżny musi mieć ETA, aby wrócić do Wielkiej Brytanii.
Rozwiązanie 1: Zmiana paszportu w rezerwacji
Niektórzy przewoźnicy pozwalają zmienić dokument w trakcie podróży. Jeśli to możliwe, po przyjeździe do UE warto podpiąć do rezerwacji brytyjski paszport – wtedy system firmy powinien rozpoznać, że ETA nie jest wymagana.
Rozwiązanie 2: Odprawa na lotnisku
Jeżeli nie da się zmienić dokumentu online, odprawa elektroniczna może być zablokowana. Wtedy wystarczy okazać brytyjski paszport przy stanowisku obsługi.
Jeżeli mimo tego przewoźnik odmówi przyjęcia na pokład, działa niezgodnie z przepisami i może ponieść odpowiedzialność finansową. Warto zgłosić taki incydent.
Co można zrobić:
- skontaktować się z Ryanair poprzez czat na żywo i
- poprosić o rozdzielenie rezerwacji,
- co umożliwi użycie różnych dokumentów na poszczególnych odcinkach podróży.
Zmiany związane z ETIAS od końca 2026 roku
Pod koniec 2026 r. UE uruchomi system ETIAS – rozwiązanie działające podobnie do brytyjskiego ETA.
Dla osób z podwójnym obywatelstwem będzie to oznaczało:
- paszport UE → przy podróży do UE, aby uniknąć konieczności uzyskania ETIAS,
- paszport brytyjski → przy podróży do Wielkiej Brytanii, aby uniknąć ETA.
Rezerwacja dwóch osobnych lotów w jedną stronę może rozwiązać problem zgodności dokumentów z rezerwacją, lecz zazwyczaj jest mniej wygodna i bardziej kosztowna.
Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady prawnej ani profesjonalnej. Należy pamiętać, że od czasu publikacji tego artykułu prawo mogło ulec zmianie.
W celu umówienia się na poufną konsultację prosimy o kontakt pod nr telefonu 0330 107 0109 lub wypełnienie naszego formularza zapytania online.
Opublikowane przez:
Jarmila Entezari – Senior Associate
